( ) - Lượt xem: 2009
BIOS MÁY TÍNH LÀ GÌ?
BIOS (Basic Input/Output System - hệ thống nhập/xuất cơ bản) thường được tích hợp trên mainboard dưới dạng bộ nhớ chỉ đọc nên còn được gọi là ROM BIOS. Ngày nay, các BIOS được thiết kế dưới dạng Flash ROM, nghĩa là có thể thay đổi nội dung một cách linh hoạt bằng chính các chương trình do các nhà sản xuất viết ra.
BIOS thực ra là một tập hợp các chương trình nhỏ được tự động nạp và giữ quyền điều khiển khi máy tính mới bật lên, BIOS có vai trò như sau:
- Kiểm tra các thành phần của máy tính khi mới khởi động. Quá trình này gọi là POST-Power Of Selt Test. POST kiểm tra các thiết bị bộ nhớ, bo mạch chính, card màn hình, ổ mềm, ổ cứng, bàn phím, chuột... xem chúng có sẵn sàng làm việc không?
<> Chuyển giao quyền điều khiển cho hệ điều hành. Sau quá trình POST, BIOS tìm cung mồi trên thiết bị khởi động (lần lượt theo trình tự được quy định trong CMOS có thể là đĩa mềm, đĩa cứng, CD, card mạng...). Nếu thấy, nó sẽ nạp cung mồi vào bộ nhớ, đến lượt cung mồi tìm hệ điều hành trên thiết bị nhớ để nạp và trao quyền điều khiển cho hệ điều hành.Sau khi hệ điều hành được nạp, BIOS làm việc với bộ xử lý (command.com) để giúp các chương trình phần mềm truy xuất các thiết bị của máy tính.Như vậy, kể từ khi máy tính mới bật lên cho đến khi tắt, BIOS luôn luôn hoạt động và là môi trường trung gian giữa phần mềm và phần cứng nên chi phối khá nhiều hoạt động của máy. Vì vậy mà nhiều hãng, (ví dụ như Gigabyte) còn tích hợp hai BIOS trên cùng một mainboard gọi là Dual BIOS, để phòng khi BIOS chính (main BIOS) bị hỏng thì đã có backup BIOS sẵn sàng phục vụ.
Làm thế nào để truy nhập vào BIOS?
Khi máy vi tính của bạn được khởi động, bạn có thể truy nhập vào BIOS bằng cách nhấn phím Delete (Del). Một số nhà sản xuất khác cũng có khả năng cho phép truy nhập vào BIOS khi máy đang phát động bằng cách nhấn phím Esc hoặc F2.
Bạn thể đọc báo cáo trên màn hình khởi động của máy vi tính để biết nút bấm khởi động BIOS. Trong màn hình BIOS truyền thống, bạn sẽ phải duyệt qua các menu bằng nút mũi tên, hoặc các phím F như F5, F6, F9, F10... và nhấn Enter để chọn, Esc để thoát/hủy bỏ. Trong phần lớn các trường hợp, nhấn phím F10 sẽ lưu các cài đặt của bạn và khởi động lại hệ thống.
UEFI và BIOS truyền thống
Trước khi đi vào tìm hiểu các Bản năng của BIOS, chúng ta sẽ đề cập tới một loại BIOS mới: UEFI. Khác với BIOS truyền thống vốn có giao diện khá thô sơ, gọi nhắc về thời kỳ mới ra dòng DOS, UEFI có giao diện người dùng đồ họa dễ dàng để xử lý hoặc sử dụng hoặc quản lý hơn nhiều. UEFI trợ giúp sử dụng chuột và cũng có thể trợ giúp các nhân tố đồ họa như giản đồ hoặc biểu tượng nhiều màu sắc, khắc với BIOS truyền thống vốn chỉ có không tới 10 màu và gần như chỉ sử dụng các chữ cái, chữ số và ký tự đặc biệt căn bản (#, %, <,=""> ...).
UEFI
Màn hình BIOS truyền thống việc quen thuộc
Bên cạnh những điều đó, UEFI cũng không bị giới hạn về bộ nhớ, số lượng phân vùng tối đa, dung lượng ổ cứng tối đa… như BIOS truyền thống.
Như bạn có khả năng nhìn thấy từ 2 giao diện phía trên, UEFI là version BIOS của bây giờ và tương lai. Giao diện BIOS truyền thống đã hiện diện trên máy vi tính trong hàng chục năm trời, nhưng những giới hạn của BIOS truyền thống giờ có xác xuất gây ngăn cản rất nhiều cho các phần cứng mới. Chính vì thế các nhà sản xuất bo mạch chủ đều đã chuyển lên sử dụng UEFI.